සිංහල අක්‍ෂර කලාවේ ආරම්භය හා විකාශනය පිළිබඳව ඇති මතවාද විමර්ශනය කරන්න.

 සමස්ත ලෝකවාසීන්  වර්තමානයේ දී තම හැඟීම් නැතහොත් අදහස් ලිඛිතව ප්‍රකාශ කිරීම සුලබව දැකිය හැකි සංසිද්ධියකි. මෙම තත්ත්‍වය ආකාෂ්මිකව පහළ වූවක් නොව, පියවර ගණනාවක් පසු කොට ආ ගමන් මඟක ප්‍රතිථිලයකි.
වසර දසලක්‍ෂගණනක කාලයක් තිස්සේ මානසිකව මෙන්ම භෞතික ලෙස විවිධ අවස්ථාවන්ට මානවයා මුහුණ දී අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමේ ශක්‍යතාව ලබා ගෙන ඇත. මූලික වශයෙන් ගල් යුගයේ දී ඔවුන් රූපාක්‍ෂර භාවිත කරමින් තම අදහස් ප්‍රකාශ කර ඇත.
සුවිශේෂි කාරණාව වූයේ ක්‍රි.පූ 3000 දී පමණ ඇති වූ නාගරික පරිසරය තුළ ලේඛනය අත්‍යවශ්‍ය අංගයක් විය. එහි දි
 පරිපාලනය
 ආර්ථික
 නීතිය
 ආගමික ආදි කටයුතුවලට ප්‍රබල ලෙස ම අවශ්‍ය විය. මෙම ඇති වූ සමාජ පරිසරය තුළ හුදු ලේඛන කලාවේ පුනරාගමනය සිදු වූ බව සිතිය හැක.
විශේෂයෙන්ම මෙබඳු ලේඛන කලාවක් බිහිවීමට පෙරාතුව ඊට පසුබිම සකස් කළ සංකේත නිර්මාණ මතු දැක්වෙන ආකාරයට බෙදා දැක්විය හැක.
1. සංකේත රූප (චිත්‍ර ආශ්‍රිත ලේඛනය)
2. අදහස් සංකේත
3. ශබ්දාක්‍ෂර
යට,කී තත්වයන් පිළිබඳව කෙටියෙන් හඳුන්වන්නේ නම්,
රූප සංකේත ලේඛන කලාවේ කු`ඵදුල් ම අවධිය ලෙස හඳුන්වා දිය හැක. මිනිසා භාවිත කරන ලද උපකරණ අශ්‍රිතව මෙම රූප අක්‍ෂර බිහි වී ඇත. මීට බොහෝ නිදසුන් ප්‍රාග් ඓතිහාසික ස්ථානවලින් සොයා ගෙන ඇත.
නිදසුන් :- ස්පාඤ්ඤයේ අල්ටමීරා
  ප්‍රංශයේ ලැස්ටෝ
ආදී ගුහා ආශ්‍රිතව චිත්‍රණය කර ඇති සිතුවම් තුළින් දෘෂ්‍යමය සන්නිවේදනයකට මානවයා අවතීර්ණ වූ බව පෙනීයයි.
අදහස් හා සංකේත තුළින් ද පෙරට වඩා දියුණු මට්ටමක සිට අදහස් ප්‍රකාශ කරන්නට මානවයා කල් යාමේදි හුරු විය. මෙහිදි තමන්ගේ අදහස්වලට පොදු සංකේත භාවිත කිරීමත් එකල මනවයා භාවිත කර ඇත. එක් ද්‍රව්‍යයකට එක් චිත්‍රයක් බැගින් භාවිත කරමින් සංකල්පමය අදහසක් ගොඩ නංවා ඇත. මෙහිදී සංකල්පය අර්ථවත් වූ බවක් හෝ පරිපූර්ණ වූ බවක් පිළිබඳව අදහසක් නොමැත. මෙහිදී ඇතිවුණ ප්‍රායෝගික ගැටලුව නම් අදහස් දහසකට සංකේත දහසක් භාවිත කිරීමට සිදු වීමය. මෙවැනි සංකේත 5000ක් පමණ චීනයෙන් සොයා ගෙන ඇත.
නිදසුන් :-



සමාජයේ සංකීර්ණතාවය වැඩිවත්ම සංකේත පද රූප මඟින් දැක්වීම අතිශය අපහසුවන්නට ඇත. මේ නිසා නාම පද වර නැඟීම තුළින් එය මඟ හරවා ගැනීම සිදුුකර ඇත. මෙලෙස වචනවලට රූප සටහන් නිර්මාණ විය. ඒවා ශබ්ද ලෙස සන්නිවේදනය විය. එනම් චිත්‍ර මඟින් ජනිත කර ඇත්තේ ශබ්දයයි. සිංහල භාෂාවේ ඉතිහාසයට අනුව එය කොටස් හතරකට බෙදා දක්වයි.
1. සිංහල ප්‍රාකෘතය
2. ප්‍රථම සිංහලය
3. මධ්‍යකාලීන සිංහලය
4. නවීන සිංහලය
සෙනරත් පරණවිතාන මහතාට අනුව සිංහල භාෂාව ඉන්දු - ආර්ය ගණයේ භාෂාවක් ලෙස හඳුන්වා ඇත. කෙසේ මුත් කිනම් වකවානුවක සිට අක්‍ෂර භාවිත කර තිබේද යන්න තවමත් ගැටලු සහගත තත්ත්‍වයකි. මේ නිසා 19 වන සියවසේ පටන් යුරෝපීය මෙන්ම දේශීය උගතුන් සිංහලයේ සම්භවය පිළිබඳව විමර්ශනය කොට ඇත. වාග්විද්‍යාවේ එන විද්‍යාත්මක ක්‍රම උපයුක්ත කර ගනිමින් එකී පර්යේෂණ සිදු කර ඇත. ඉන් එළඹුණු නිරීක්‍ෂණ අංග දෙකකට බෙදා දක්වා ඇත.

01.සිංහල ඉන්දු-ආර්ය ගණයට අයත් භාෂාවකි.
02.අනාර්ය හෙවත් ඉන්දු - ආර්ය ගණයෙන් අන්‍යතර වූ භාෂාවක් යන්නය.
තවදුරටත් මෙය සංවාදයකට ලක් වී ඇති අතර එහිදි සිංහල ඉන්දු-ආර්ය භාෂාවට අයත් බව සළකන අතරම උතුරු ඉන්දීය නැගෙනහිර දිගට අයත් ප්‍රාකෘත විශේෂයකින් පැවත එන බවට කරුණු දක්වයි.
ලාංකීය අක්‍ෂර භාවිත කරමින් ලියැ වූ ලේඛන හමුවන්නේ බෞද්ධ ධර්ම දූතයෙන් පසුවය. එහිදී බෞද්ධ ධර්මදූතයන් වහනසේලා දේශනා කළ බස පිළිබඳව ගැටලු මතු වීමක් ද සිදුවේ.
කෙසේ හෝ සිංහල ප්‍රාකෘතය ක්‍රි.පු. තුන්වන සියවසේ සිට ක්‍රි.ව.සිව්වන හෝ පස්වන සියවස් දක්වා බ්‍රාහ්මීය අක්‍ෂරවලින් ලියැවුණු සෙල්ලිපි වල භාෂාව ලෙස හඳුනාගත හැක.
 පැරණි ගුහා ලිපි
 ගිරිලිපි අතරින් පැරණිතම ලිපි සොයා ගතහැක. මෙහි භාෂා තත්ත්වය සැම විටම ඒකාකාරය. බොහෝ විට මෙම ලිපියෙකින් පැවසෙන්නේ වැවක් හෝ ලෙනක් පූජාකරන ලද බවකි.
අ,ග,ත,න,ක,ර,ම යන අක්‍ෂර වැඩිවශයෙන් ගිරිලිපිවල භාවිත කර ඇති අතර මතු දැක්වෙන්නේ එම අක්‍ෂර සියවසෙන් සියවසට දක්වන ලද විකාශනය යි.













මෙලෙස ගිරිලිපිලින් ලිඛිත සාධක හමුවන අතර සාහිත්‍ය මුලාශ්‍රය තුළින්ද මහින්දාගමනයට පෙර පැවැති ලේඛන කලාවක් පිළිබඳව අනාවරණය කිරීම සිදු කර ඇත.

විජය කුමරුට අභිෂේකය සඳහා මහේෂිකාවක ගෙන්වා ගැනීම සඳහා මථුරා පුරයට දූතයන් යැවීම. මෙන් ම හසුන් පතක් භාවිත කරමින් එම කටයුතු සිදු කර ඇත.
පණ්ඩුරාජස්ස ධීතත්ථං සාමිනො සාමිභත්තිනො
අඤ්ඤෙඤසං වාපි ධීතත්ථං අමච්චානං ජනස්ස ච
මහා: 7 පරි 50 ගථා


සීඝං නාවාය ගන්ත්වාන දුතා තෙ මධුරං පුරං
පණ්නාකාරෙ ච ලෙඛ ච තස්ස රඤ්ඤෝ අදස්සයුං
මහා: 7 පරි 51 ගථා


එලෙස යැවූ විජය කුමරුගේ දූතයන් අත පිළිතුරු පතක් එවීම.
අට්ඨාරසන්නං සෙණීනං සහස්සං ච කුලානි සො
ලෙඛං දත්වාන පාහෙසි විජයස්ස ජිතාරිනො
මහා: 7 පරි 57 ගථා


සුමිත්ත කුමරුහට ලංකා රාජ්‍ය භාර දීමට පැමිණෙන ලෙස ආරාධනා කොට යැවූ හසුන් පතක් පිළිබඳව සඳහන් වේ.

අථාමච්චෙහි මන්තෙත්වා ලෙඛං තත්ථ විසජ්ජයි
ලෙඛං දත්වාන විජයො න චිරෙන දිවං ගතො
මහා: 8 පරි 03 ගථා


ක්‍රි.පූ.4 වන සියවසේ දී පණ්ඩුකාභය කුමරු පණ්ඩුල බ්‍රාහ්මණයා සමීපයේ ශිල්ප හැදෑරූ බවට මහාවංසය සාක්‍ෂි දරයි,
සිප්පං උග්ගණ්හ තාතාති සිප්පුග්ගහමකාරයි
චන්දෙන චස්ස පුත්තෙන ඛිප්පං සිප්පං සමාපිතං
මහා: 10 පරි 23 ගථා


අභය රජු ගඟින් මෙතෙර රාජ්‍ය කරන අතර පණ්ඩුකාභය කුමරු ගඟෙන් එතෙර රජකම් කරන ලෙස යැවු රහස් ලියවිල්ල.
ගන්ත්වො පතිස්සගාමං තෙ තමත්ථං රාජිනො බ්‍රවුං
සාජා ලෙඛං කුමාරස්ස සරහස්සං ස පාහිණි
මහා: 10 පරි 48 ගථා


සාහිත්‍ය මුලාශ්‍රය තුළින් හමුවන සාධක තුළින් ප්‍රතියමාන වන්නේ බුදු දහම රැගෙන ඒමටත් පෙර සිට ලාංකිකයන් පණිවිඩ හුවමාරුකර ගැනීමට ලිඛිත ක්‍රමවේදයන් භාවිතකර ඇති බවයි.
පුරාණතම ශිලාලේඛන ලෙස මතු දැක්වෙන ශිලා ලිපි හඳුන්වා දිය හැක.

“දෙවනපිය මහරඣ ගමිණි උති”
මිහින්තලා ලෙන් ලිපිය
“පරුමක පලිකද පුත උපසක පරුමක ලෙණෙ චතුදිස ශගශ”
වෙස්සගිරය ලෙන් ලිපිය
“දෙවනපිය මහරඣහ ගමිණි - තිසහ පුත දෙවනපිය තිස අබයහ ලෙණෙ අගත අනගත චතුදිශ ශගශ දිනෙ”
රිටිගල ලිපිය

මෙලෙස බ්‍රාහ්මීය අක්‍ෂරවල සිංහල භාෂාව ආරම්භ වූ බව පැහැදිලිය. යටකී සමය තුළ ඇති බ්‍රාහ්මීය අක්‍ෂරවලින් ලියැවුණු ලිපි පාලි භාෂාවට පරිවර්තය කළ විට එහි ඇති සුවිශේෂි සබඳතාවක් පෙනී යයි.
“දෙවන පිය මහරඣහ බරියස බකිනිය උපශික වරුණදතය ලෙණෙ”
මිහින්තලා ලිපිය
“දෙවානං පිය මහාරාජස්ස භරියය භගිනයා උපාසකා වරුණදන්තාය ලෙණං”

“මහරඣහ දෙවන පියශ ගමණි තිශහ වෙඣ බණෙ ගොබුනිය ලෙණෙ ශගශ”
 පුත්තලම පිච්චන්ඩියාව ලෙන

“මහාරාජස්ස දෙවානං පියස්ස ගාමිණි තිස්සස්ස වෙජ්ජ බ්‍රාහ්මණා ගෝභූතිකස්ස ලෙණං සංඝස්ස”

මෙහිදී මෙම ලිපි අතර යම් බඳු සාම්‍යයක් දක්නට ලැබේ. මෙලෙස අශෝක ප්‍රාකෘතය සහ සිංහල ප්‍රාකෘතය යන දෙකම එකම භාෂාවක උපභාෂාවක් ලෙස පෙන්වා දිමට විද්වතුන් පෙළබේ. කෙසේ හෝ ගයිගර් වැනි විද්වතුන් පැරණි ශිලාලිපිවල භාෂාව සිංහල ප්‍රාකෘතය ලෙස පැවසීම කිසිදු ගැටලුවක් නැති බවද සඳහන් කර ඇත.
සිංහල ප්‍රකෘතය තුළ හැසිරුණ වර්ණ මාලාව මෙලෙස දැක්විය හැක.
ස්වර 05
අ ඉ එ උ ඔ

ව්‍යඤ්ජන 20
ක ග
ච ඡ
ට ඩ ණ
ත ද න
ප බ ම
ය ර ල ව
ස හ ළ
(ඣ ශ)

මෙම සිංහල ප්‍රාකෘතය භාෂාවේ පැවැති භාෂාමය ලක්‍ෂණ කිහියක් පිළිබඳව අවධානයට ලක්කරමු.
දීර්ඝාක්‍ෂර හ්‍රස්ව වීම :- උපාසිකා උපශික
උපාසක උපසක
ආගත අගත
අනාගත අනගත

මහප්‍රාණ අක්‍ෂර අල්පප්‍රාණ අක්‍ෂර වීම.
සංඝ සග
ඡත්ත චත
රට්ඨ රට
අභය අබය
සංයුක්තාක්‍ෂර කේවලාක්‍ෂර බවට පත්වීම.
ධම්ම දම
පුත්ත පුත
තිස්ස තිස

අනුස්වාර ලෝපය
වංස වස
හංස හස
අරියවංස අරියවස

ස කාරයට හ කාරය වීම
සකට හකට
සමණානං හමාණානය

තලුජ ශ කාර භාවිතය
චතුදිශ ශගශ
පුශගුනශ



ඝෝෂ අඝෝෂ වීම
නගර නකර
නාග ණක
යාගු යාතු
නාකදීප නකදිව
බණ්ඩාගාරික බඩකරික

අඝෝෂ ඝෝෂ වීම
කාචරගාම කඡරගාම
පාචීන පඡින
සකට හකඩ
කුටිකණ්ණ කඩකණ
ථූපාරාම තබරබ
අභය අබය

මෙලෙස භාෂාමය ලක්‍ෂණ රැසක් ද සිංහල ප්‍රාකෘත භාෂාවේ දක්නට ලැබේ.
මධ්‍යකාලීන සිංහලය ලෙස තවදුරටත් වර්ධනය වේ. ක්‍රි.ව.8 වන සියවසේ සිට ක්‍රි.ව. 13 වන සියවසේ මැද දක්වා මෙය විකාශනය වී ඇත. මෙම කාලය පිළිබඳ ඇති භාෂාව හැදැරීමට තුන්වන කාශ්‍යප රජ දවස ලියැවුණ ගැරඬිගල ශිලාලිපිය හදුන්වා දියහැක. මින් අනතුරුව 9 වන සියවසේ අධික ශිලා ලිපි ප්‍රමාණයක් හමුවවේ. මෙම ලිපිවල රජවරුන්ට ලබා දුන් අභිධානයක් ලෙස සංඝබෝධි සිලාමේඝ වණ්න ආදිය පෙන්වා දිය හැක.
මධ්‍යකාලීන සෙල්ලිපි භාෂා ශෛලිය අතින් ද පදයෝග විද්‍යාව අතින් ද ඇතැම් විට ව්‍යාකරණය අතින් ද පැරණි ස්වරූපයකට නෑකම් කියයි. මෙලෙස ගමන් ගන්නා සෙල්ලිපිවල භාෂාව නවීන බසට කෙමෙන් ළංවන බවට සාධක හඳුනාගත හැක.
ක්‍රි.ව.831 -851 දක්වා විසූ සේන රජු විසින් රචිත සියබස්ලකර කෘතිය ද, දසවන සියවස දම්පියා අටුවා ගැටපදය  ද ,සිඛවලඳ විණිස 12 වන සියවසේ දී ද ලියැවී ඇත. මෙය භික්‍ෂූ සංඝයාගේ විනය නීති පිළිබඳ ලියැවිණ. දහතුන් වන සියවසේ දි රචිත ගුරු`ඵගෝමීන්ගේ අමාවතුර, ධර්මප්‍රදීපිකාව මෙන් ම ධර්මසේන හිමිගේ සද්ධර්මරත්නාවලිය මධ්‍යකාලයේ ලියැවූණ කෘතීන් ය. සමකාලීන ශිලාලේඛනයන්ගේ බස සමහර විටක මඳක් උසස් බවක් පෙන් වූ නමුත් කෘතින් වල ඇති භාෂාව හා සමතාවයක් දක්නට ලැබේ. මෙලෙස ගමන්ගත් සිංහල භාෂාවේ ඊළඟ පියවර වූයේ නවීන සිංහලයයි.
සංස්කෘත භාෂාවට  පාණිනියන් ද,
පාලියට  කච්චායනයක් ද,
සිංහල භාෂාවට  සිදත් සඟරාවක් ද, මුසු වූ නිසාවෙන් එක්තරා තත්ත්‍වයකට භාෂාව ගමන් ගත් සේයක් පෙනේ. ලාංකීය භාෂාව අවශෝෂණය කර ගත් යුරෝපීය භාෂාමය කොටස් නිසාවෙන් නවීන සිංහලයේ හැඩය තව තවත් වෙනසකට භාජනය විය.
මෙලෙස බ්‍රාහ්මීය අක්‍ෂර වලින් අරම්භ වූ සිංහල භාෂාව විවිධ තත්ත්‍වයන් ඔස්සේ ගමන් කර ඇත.එමඟින් පෝෂණය වූ භාෂාව අතිෂය පිරිපුන් භාෂාවක් බවට පරිවර්තනය විය. ඊට නිෂ්චිත වූ වර්ණ මලාවක් ද ආරෝපණය විය. යටකී කරණුවලට අනූකූලව මෙතෙක් දුරට පෙන්වා දුන් සිංහල අක්‍ෂර කලාවේ ප්‍රභවය සහ විකාශනය පිළිබඳව අදහසක් ලබා ගැනීමට හැකි බව සිතිය හැක.


 අමරවංස නාහිමි අකුරටියේ,දිසානායක හේමචනද්‍ර;වංසත්ථප්පකාසිනී ;පාලි හා බෞද්ධ අධ්‍යයන පශ්චාත්උපාධි ආයතනය - කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලය.
 පඤ්ඤාසාර හිමි ඔක්කම්පිටියේ ;නිමල් මල්ලව ආරච්චි;සිංහල භාෂා විකාසය සහ ශිලාලේඛන විමර්ශන,මාධවී ප්‍රින්ටර්ස් ,බුලුගහ හන්දිය .කැලණිය
 මහාචාර්ය ගයිගර්  විල්හැම් ; සිංහල භාෂාවේ ව්‍යාකරණය; අධ්‍යාපන ප්‍රකාශන දෙපාර්තමේනතුව,
 මහාචාර්ය බලගල්ලේ විමල් ජී. ;සිංහල භාෂාවේ සම්භවය හා පරිණාමය;ඇස්.ගොඩගේ සහ සහෝදරයෝ මරදාන,කොළඹ 10